Konuşma Becerisi (Deneme)

YABANCI DİL ÖĞRETİMİNDE KONUŞMA BECERİSİNİ KAZANDIRMADA YAPILAN HATALAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

 Yabancı dil öğretiminde dört dil becerisine de eşit miktarda önem vermek gerekmektedir. “Öğrenciler sadece okuduklarını anlasınlar ve yazabilsinler.”  veya “Sadece dinlediklerini anlasınlar ve konuşabilsinler, diğer beceriler olmasa da olur.” anlayışı yanlış bir anlayıştır. Bu yüzden dört dil becerisini de geliştirecek bir eğitim verilmeli ve ölçme değerlendirme işlemi dört dil becerisine yönelik (25er puan) yapılmalıdır.

 Yabancı dil öğretimi yapılan bir sınıfta öğrenciler konuşamıyorlarsa bunun birden fazla sebebi olabilir. Öncelikle öğretmen dil öğretiminde yanlış bir yöntem kullanıyor olabilir. Eğer Dil Bilgisi Çeviri Yöntemi kullanılıyorsa bu yöntem konuşmayı değil, yazılı iletişimi amaç edindiği için öğrencilerin konuşamaması çok normal bir durumdur; çünkü Dil Bilgisi Çeviri Yöntemi ile dil öğrenen kişi, yazma ve okuma becerileri yönünde ilerleme kaydeder ancak konuşma ve dinleme becerileri yönünde sorunlar yaşar.

 Öğretmenin seçtiği yöntem dört dil becerisine eşit önem veren bir yöntem ise öğretmen yöntem kitabını yanlış kullanıyor, kitaptaki konuşma etkinliklerini atlıyor veya etkinliklere beş dakikalık bir süre ayırıp bu etkinlikleri sadece bir iki öğrenci ile yapıp diğer öğrencileri konuşturmadan yeni konulara geçiyor olabilir.

 Öğretmen her öğrencinin konuşma etkinliklerine katılmasını sağlıyorsa seviye tespit sınavı yapılmamış veya yanlış bir seviye tespit sınavı yapılmış, bu yüzden de öğrencilerin dil seviyesine uygun olmayan bir seviyede dil eğitimi veriliyor olunabilir.

 Öğrencilerin dil seviyesine uygun bir seviyede yöntem kitabı kullanılıyor ve her öğrencinin de konuşma etkinliklerine katılımı sağlanıyorsa etkinlik sırayla yapılıyor ve her öğrenci kendisine hangi sorunun geleceğini bildiği için cevabı o an hazırlıyor, arkadaşının kitabından bakarak söylüyor veya cevabı o an için öğrenip kendi sırası geçince de unutuyor olabilir.

 Etkinlikler sırayla yapılmıyorsa öğrencilerin dili öğrenme amaçlarına uygun olmayan bir amaca yönelik eğitim veriliyor olunabilir. Örneğin, sosyal amacı gündelik iletişimi öğrenmek olan bir sınıfa akademik dil eğitimi verilmesi.

 Sosyal amaç da sınıfın amacına uygunsa öğrencilerin sözcük dağarcığı yeterince gelişmemiş olabilir. Haliyle öğrenciler doğru gramer bilgisi ve sesletime sahip olsalar bile cümle kurmada ihtiyaç duydukları kelimelere hâkim olamadıkları için konuşamazlar.

 Konuşma becerisinin gelişebilmesi için neler yapmak gerekir? Öncelikle dört dil becerisine de eşit önem veren bir yöntem ve bu yönteme uygun bir yöntem kitabı seçilmeli. Yöntem kitabı sınıfın dil seviyesine uygun olmalı ve kitapta etkinliklerin hangi dil becerisine yönelik olduğu yazıyorsa bunlar o beceriyi geliştirecek etkinlikler olmalı. Örneğin, okuduğunu anlama etkinliğinin altında yazma etkinliğine yönelik bir madde bulunmamalı. Öğretmen kitaptaki etkinlikleri atlamamalı, eğer kitaptaki etkinliklerin faydasız olduğunu düşünüyorsa “Yöntem kitabının dışına çıkamam!” dememeli ve kendisi doğru etkinlikler oluşturmalı. Etkinlikleri öğrencilere belli bir sırayla uygulamamalı, karışık bir şekilde uygulamalı ve öğrencileri hazırlıksız yakalayarak onların her sorunun kendilerine gelebileceği ihtimali ile uyanık olmalarını sağlamalı. Her öğrencinin konuşma etkinliğine katılması sağlanmalı ve konuşma becerisi diğer öğrencilerin gerisinde kalan öğrencilerin bu etkinliklere daha fazla katılmasını sağlamalı. Sınıftaki öğrencilerin hedef dili hangi amaçla öğrenmek istediklerini iyi bilmeli -dil öğrenmede faydacı (pragmatik) olmanın önemini iyice kavramalı- ve bu amacı sağlamaya yönelik bir eğitim vermeli. Öğrencilerin sözcük dağarcığını geliştirmeye çalışmalı: Hem kelime listeleri verip öğrencilerden bu kelimeleri ezberlemelerini istemeli hem de yabancı dil öğretiminde drama ve oyunların önemini bilen bir öğretmen olarak oyunlarla kelime öğrenimini kolaylaştırmalı.

Hande Nur Altın